İSLAM NEDİR? İSLAM’IN KAPSAMI ALANINA NELER GİRMEKTEDİR?

Esselamu aleykum ve rahmetullahi ve berakatuhu

   Değerli kardeşlerim, bir önceki yazıda Cibril hadisini paylaşmış ve içeriğinde İslamın, imanın, ihsanın, kıyametin alametlerinin neler olduğunu öğrenmiştik. Bunları sırası ile biraz açacak olursak öncelikli olarak İslamın içeriğini açıklayalım inşaAllah.

İSLAM NEDİR?

   Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem bu hadisde (Cibril hadisi) İslam’ı vücudun organları tarafından söz ve fiil ile yapılan zahiri (dış) ameller olarak tarif etmiştir. Organlarla yapılan ameller üçe ayrılır kardeşlerim:

Dilin amellerine örnek: İslam’ın başı olan Allah’tan başka ilah bulunmadığına ve Muhammed sallallahu aleyhi ve sellemin Allahu Teala’nın elçisi olduğuna şehadet etmektir.

Organların amellerine örnek: Namazı kılmak, ramazan oruçunu tutmak ve Beytullah’ı haccetmektir.

Mal ile yapılan amellere örnek: Zekat vermek ve maddi gücü olanların Beytullah’ı haccetmeleri gösterilebilir.

İSLAM’IN KAPSAMINA NELER GİRMEKTEDİR?

   Bütün zahiri amellerin İslam kelimesinin içine dahil olduğunu ifade eden hadislerden bazılarında Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmaktadır:

“Müslüman, müslümanların dilinden ve elinden selamette olduğu (yani zarar görmediği) kişidir.” (Buhari, Müslim)

Abdullah b. Amr radıyallahu ahn’dan rivayet edildiğine göre bir kişi Resulullah’a ,

“İslam’ın hangi ameli daha hayırlıdır?” Diye sordu. Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem:

“Yemek yedirmek, tamıdığına tanımadığına selam vermek” buyurdu.”  (Buhari, Müslim)

Hakim sahih’inde  Ebu Hureyre radıyallahu anhdan Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellemin şöyle dediği rivayet edilir.

“İslam’ın yolunu gösteren temel taşları ve yolunu aydınlatan fenerleri vardır. Bunlardan bazıları, hiçbir şeyi ortak koşmadan Allah Tealaya ibadet etmek, namazı gereği gibi kılmak, zekatı vermek, ramazan orucunu tutmak, iyiliği emretmek, kötülüğü yasaklamak, karşılaştığın her insanoğluna selam vermek, yanlarına girdiğinde aileni selamlamaktır. Kim bunlardan birini eksiltirse, o İslam’ın payından olan bir şeyi terketmiş olur. Onların tamamını terkeden kişi de İslam’ı arkasına atmış (terketmiş) olur.”

HARAMLARI TERKETMEKTE İSLAM’IN KAPSAMINA GİRER

   Allah subhanehu ve tealanın ve Resulunun yasakladığı şeyleri terketmek İslam kelimesinin içine girer. Yani kişinin müslümanlığının gereklerindendir. Bunu en güzel şekilde açıklayan hadisde Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmaktadır:

“Kişinin, kendisini ilgilendirmeyen şeyleri terketmesi Müslümanlığının güzelliğindendir.” (Tirmizi, İbni Mace)

   Allah ve Resulunun yasakladığı şeylere itaat etmenin İslam’ın bir gereği olduğunu anlatan başka bir hadis de şöyledir kardeşlerim:

“Allah Teala, dosdoğru yolu şöyle bir misal ile anlattı. Bir dosdoğru yol (Sırat-ı müstakim) var. Bu yolun iki tarafında bu yolun iki tarafında iki sur ve sur üzerinde açılmış kapılar var. Kapılar üzerinde ise gevşek perdeler bulunuyor. Yolun başında bulunan bir davetç, şöyle diyor:

‘Ey insanlar, hep birlikte doğru yola girin. Doğru yoldan ayrılıp sapmayın!’  Yolun ortasında bir davetçi bulunuyor ve insanlar surun üzerindeki kapılardan birini açmak istedikleri zaman ise şöyle diyor:

‘Yazıklar olsun sana, o kapıyı açma! Eğer sen o kapıyı açarsan o kapıdan girersin!’

Bu misalde anlatılan doğru yol İslam’dır. Yolun iki tarafındaki surlar ise Allah Tealanın koyduğu sınırlardır. Sur üzerinde açılmış kapılar, Allah’ın haram kıldığı şeylerdir. Yolun başındaki davetçi, Allah’ın kitabı ve yukarıdaki davetçi ise, her müslümanın kalbinde bulunan Allah Teala adına nasihatte bulunan davetçidir (vicdandır.)” (Tirmizi, Ahmed, Hakim)

  Gönül dostlarım, yukarıdan buraya kadar Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellemin “İslam” kelimesine yüklediği manayı kendi sözleri ile aktarmaya çalıştık. Aktardığımız hadislerden anlaşılan şu ki, “İslam” sayısız cüzleri yani bölümleri bulunan bir kavram. Bunun en başı kelime-i şahadet, sonraki şartı namaz, daha sonra sırası ile diğer zekat, oruç, hac gibi ibadetler geliyor.

  Hani her binayı ayakta tutan direkler olurya? İşte halk arasında İslam’ın şartları diye saydığımız bu maddeler İslam’ı ayakta tutan direk vazifesi görüyor. Sizde takdir edersiniz ki, bir bina sadece direklerden ibaret değildir. Bu direkleri tuğlalarla örmeden çok çıplak ve boş olur. O bina bütün olmaz. İşte aynen bu örnekdeki gibi, bu direklerin arasını örmek için kullanılan her tuğla Allah subhanehu ve tealanın ve Resulu sallallahu aleyhi ve sellemin bize emrettiği ve yasakladığı şeyleri yerine getirmekdir. Hadislerde bu tuğlalardan birkaçı (selam vermek, yemek yedirmek, iyiliği emretmek, kötülükten yasaklamak vs. gibi) zikredilmiştir. Bu emir ve yasaklardan ne kadarına gücümüz yetiyor ve yerine getirebiliyorsak İslam adındaki binamızı o kadar sağlam ve mükemmel yapmış oluruz. Bu emir ve nehiylere olan itaatimiz de ne kadar eksik olursa İslam binamızı o kadar eksik ve boş bırakmış oluruz. 

   Kardeşlerim, yukarıda emirlere itaat etmek nasıl İslam’ın bir gereği ise haramları terketmeninde İslam’ın bir gereği olduğunu açıklar mahiyette hadisler aktarmıştık. Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem bunu açıklayan hadislerinde Allah’ın koyduğu sınırları ne kadar da güzel tarif etmişti. Doğru yolun etrafındaki surları aşmamamızı, üzerinde bulunan kapılara yaklaşmamamızı eğer yaklaşırsak ve o kapıları açarsak mutlaka içine gireceğimizi haber vermişti.

   Bu hadisde en dikkat çekici nokta insana çeşitli uyarıcıların gönderildiği, bunlardan birininde her insanın içinde bulunan ve adına “vicdan” dediğimiz uyarıcının olduğudur. Uyarıcı olarak Allah’ın kitaplarının ve Resullerinin yanısıra her insanın ruhuna yerleştirdiği “vicdan” hissi aslında gerçektende en büyük uyarıcıdır. Çünkü Rabbimiz, bizim terbiye edicimiz ona tüm iyiliğin ve kötülüğün bilgisini formatlamıştır. Bu sebeple sahibi iyi bir şey yaptığında onu onaylar, kötü bir şey yaptığında ise onu yargılar. İnsanların herkesi yanıltabilecekleri ama kendilerini kandıramayacakları gerçeği işte burda kendini göstermektedir.

   Rabbim her birimizin vicdanlarını en güzel şekilde işlemesini sağlasın. Vicdanımızı köreltmesin. O ibreyi köreltip işlemez hale getirirsek bizi artık kötülüklerden ne alıkoyabilir ki?

Allah'a emanet olun değerli dostlarım...